Geschiedenis Sint-Margareta Knokke

KAPPEL EN HOSPITAAL TE KNOKKE EN KERK TE HEIST
In een pauselijk document van 1227, waarbij paus Honorius III de bezittingen van de Sint Bertinusabdij (Saint Omer) bevestigde duikt de naam van Knokke voor het eerst in de geschriften op. In dit document is er sprake van de kerk van Koudekerke (die in de 14e eeuw de naam Heis zal aannemen) en van een kapel en hospitaal op het grondgebied van Knokke. Dit grondgebied behoorde toe aan de parochie Lissewege. De parochie Lissewege werd in 1119 aan de abdij van Sint Bertinus geschonken.

STICHTING PAROCHIE TE KNOKKE
De parochie Koudekerke werd circa 1200 door de monniken van genoemde abdij gesticht. Ingevolge indijkingen en logischerwijze door toename van de bevolking werd op 7 oktober 1253 de parochie Knokke gesticht. De parochie Koudekerke werd gesplist, de bestaande kapel werd doopkerk en de kapelaan die aan de kapel verbonden was, werd de pastoor van de nieuwe parochie.

ST.- KATHARINA VAN ALEXANDRIË
De patroonheilige van de eerste bidplaats van Knokke was de H.-Katharina van Alexandrië.

ST.-MAGARETA VAN ANTIOHIË
Met zekerheid is bekend dat in 1455 de kerk onder de aanroeping stond van de H.-Margareta van Antiochië. Naar schatting telde de parochie in de 14e eeuw een veertigtal huizen.

OORLOGEN EN GEVOLGEN VOOR DE PAROCHIE
De Honderdjarige oorlog (1337-1453 met onderbrekingen) die deels in de Zwinstreek werd uitgevochten had nefaste gevolgen voor de parochie. Bovendien zorgde noodweer er voor dat dijken werden weggeslagen en grote delen van het grondgebied werden over stoven met duinenzand. Zo meldt pastoor Jan Relays (1527) dat hij ‘den scamel cost niet winnen en can’.
Ondertussen groeide er ook ontevredenheid op religieus gebied. In 1566 brak de Beeldenstorm uit. Ook in onze streek werden vele kerken geplunderd. In Knokke viel de schade nog mee, wel werd het deurtje van het tabernakel open gebroken.
1568 markeert het begin van de Tachtigjarige Oorlog. Het was allesbehalve veilig in de Zwinstreek. De calvinisten kregen stilaan de bovenhand. In 1578 wordt de enige klok die in de kerktoren hing naar Brugge gevoerd om gesmolten te worden voor oorlogsdoeleinden. De beelden in de kerk worden van hun voetstuk gehaald.

KNOKKE ONDER CALVINISTISCH BESTUUR
Vanaf 14 mei 1579 kwam Knokke onder de controle van het calvinistisch bestuur. Een predikant komt in de plaats van de pastoor. De heroveringstochten van de hertog van Parma waren rampzalig voor de Zwinstreek. In 1648 werd de Vrede van Münster gesloten.

KNOKKE ONDER FRANS BESTUUR
In 1792 vallen de Franse troepen de Zuidelijke Nederlanden binnen. Het kerkelijk patrimonium wordt aangeslagen. Clerici die hun ambt verder willen uitoefenen dienen de eed van haat aan het koningdom en getrouwheid aan de republiek af te leggen . Priesters die deze eed niet afleggen riskeerden deportatie of nog erger. De pastoors van Knokke en Heist weigeren die eed af te leggen en duiken onder. Met generaal Bonaparte kwam er na een tijd van oproer en onrust opnieuw politieke stabiliteit. Het bisdom Brugge werd afgeschaft (1801).

KLOK IN DE TOREN
In 1820 had Knokke 887 inwoners. In 1827 werd de klok Donatus Margarita (532 kg) in de toren opgehangen.

RAMPJAREN
Na 1830 beleefde de streek verschillende rampjaren : strenge winters; mislukking van de aardappelenoogst, tyfusepidemie. De parochie richtte een lazaret in. 12 inwoners stireven aan deze ziekte. Na 1850 verbeterde de toestand.

ZIJBEUKEN
In 1852 worden 2 zijbeuken aan de kerk aangebouwd.

KLOOSTER  EN MARIAKAPEL
In 1893 bouwen de zusters van O.L.vrouw ten Bunderen hun klooster in het Duinenpark en in 1893 laat juffrouw Breydel een Mariakapel bouwen aan de ingang van de hofstede Mengé aan de Graaf Jansdijk.

2720 INWONERS
In 1908 wordt de ‘Compagnie Immobilière Le Zoute’ opgericht. De gemeente telt dan 2720 inwoners. De Mariaschool op de wijk Het Kalf wordt op 4 oktober 1910 ingewijd. In 1912 wordt een vrije school voor jongens opgericht.

EERSTE WERELOORLOG EN DE GEVIGEN VOOR DE PAROCHIE
De Eerste Wereldoorlog teistert de parochie. Er volgen opeisingen, paarden en vee worden in beslag genomen. De kerkklok wordt uit de toren gehaald en voor oorlogsdoeleinden gesmolten. Er heerst schaarste. Plunderingen en beschietingen richtten veel schade aan. Op 19 oktober 1918 verschijnt de eerste Belgische soldaat in Knokke. Het einde van de oorlog is nabij.

MEER INWONERS, MINDER KERKGANGERS
Na de Eerste Wereldoorlog groeit het aantal inwoners gestaag. Mede door de seizoensarbeid gaat de mispraktijk erop achteruit. Ook de zondagsscholen hebben minder succes.

NIEUWE KLOKKEN
Op 8 december 1921 worden nieuwe klokken gewijd. In 1925 worden 140 kindjes gedoopt.

ZOUTEKERKJE – BROEDERS- KERKHOF -ZUSTERS – H. HART

• In 1925 wordt het kerkje in het Zoute gebouwd.
• In 1926 komen enkele broeders Xaverianen een huis in Knokke betrekken met het oog op de oprichting van een broederschool.
• In 1929 wordt het kerkhof aan de Polderweg (nu De Klerckstraat) ingewijd.
• In 1933 kopen de zusters van O.L.Vrouw ten Bunderen enkele percelen langs de Diksmuidelaan met het oog op het bouwen van een lagere school.
• In 1934 wordt de nieuwe H.-Hartparochie opgericht.

TWEEDE WERELDOORLOG EN DE GEVOLGEN VOOR DE PAROCHIE
10 mei 1940 datum van de Duitse invasie. Het vliegveld in Het Zoute wordt gebombardeerd er vallen 7 doden en vele gewonden. De katholieke actiegroepen moeten hun werking stop zetten. Onderpastoor Leo Pieters wordt aangehouden. De pastoor moet de pastorij verlaten. De grote klok ‘Margareta’ wordt door de Duitsers uit de toren gehaald en is nooit meer terug gekeerd. Vele mannen worden verplicht tewerk gesteld en naar Duitsland gedeporteerd. Er heerst grote schaarste. Door de luchtaanvallen komen veel burgers om het leven. Pastoor Vincke, de eerste pastoor van de H.-Hartparochie, burgemeester Frans Desmidt en vele anderen komen om in Duitse concentratiekampen. Het kerkgebouw dient gestut om instorting te voorkomen. Er wordt overwogen om een nieuwe kerk te bouwen.

SCHOLEN EN KLINIEK
Ook de verdere uitbouw van het vrij onderwijs, dat in 1945-1946 1.135 leerlingen telt, krijgt alle aandacht. Zo wordt een college opgestart als filiaal van het St.-Lodewijkscollege in Brugge. In 1947 komt de kliniek O.L.Vrouw ter Linden tot stand. In 1951 werden op de wijk De Oosthoek een kapel en schoolklassen geopend. Aan de Keuvelhoekstraat werd de lagere St.-Jansschool gebouwd. De Mariaschool op de wijk het Kalf werd opgeheven.

NIEUWE KERK ST.-MARGARETA EN ONBEVLEKT HART VAN MARIA
In oktober 1957 werd de oude kerk afgebroken. Op 15 juli S had architect Jozef Ritzen de opdracht gekregen om de plannen te ontwerpen voor de bouw van de nieuwe parochiekerk. Aannemer Amedee Cottyn uit Heule bouwde de kerk. Op 28 september 1959 kon Mgr De Smedt de nieuwe kerk in zegenen en wordt de nieuwe kerk ook onder de aanroeping van het Onbevlekt Hart van Maria geplaatst.

AFSCHEID ZUSTERS O.L.-VROUW TEN BUNDEREN
Op 15 november 2017 nemen de Zusters van O.L.-Vrouw ten Bunderen (Moorslede) afscheid van de parochie.

PASTORALE EENHEID TIBERIAS
Op 8 oktober 2017 werd ook de St.-Margaretaparochie opgenomen in de pastorale eenheid Tiberias. De geseculariseerde wereld blijft voor de verantwoordelijken voor de pastoraal een grote uitdaging. Spijt de achteruitgang van de roepingen en de mispraktijk blijft de parochie een levende gemeenschap.